تويت
Ένας κλάδος αρχαιολογικής επιστήμης είναι η αστρονομία, ο οποίος εξετάζει τα μνημεία και τις αρχαιότητες που έχουν σχέση μαζί της. Μία εξέταση που χρειάζεται την βοήθεια των αστρονόμων γιατί ακολουθούν διάφορες μετρήσεις, αλλά και γιατί πάντοτε παρουσιάζεται ένα είδος ‘εξάρτησης’ από τα ουράνια σώματα με αποτέλεσμα να θεωρείται απαραίτητη η συνεργασία του αρχαιολόγου με τον αστρονόμο. Στην επιστήμη της αρχαιοαστρονομίας μας μεταφέρει σήμερα ένας ‘ερασιτέχνης’ όπως τονίζει, αστρονόμος, ο προϊστάμενος της ΙΘ Εφορίας Αρχαιοτήτων, ο κ. Διαμαντής Τριαντάφυλλος. Έτσι, αν και η αρχαιοαστρονομία δεν είναι τόσο γνωστή στην Ελλάδα γίνεται περισσότερο προσιτή σε μας και στην περιοχή μας. Άλλωστε, ο μαθηματικός Μπαρδάνης από την Νάξο δεν είναι ο μόνος που ασχολήθηκε με την αρχαιοαστρονομία, αντίθετα, αιώνες πριν στην περιοχή της Θράκης δεν ήταν λίγοι εκείνοι που σε προσπάθειά τους να εξηγήσουν τον άγνωστο κόσμο του σύμπαντος, κατάφεραν και ‘μετέφεραν’ ό,τι παρατηρούσαν στις πέτρες, στο έδαφος, στη ζωή τους, στις γνώσεις που συγκέντρωναν.
Σε περιοχές της ορεινής Ροδόπης και του Ισμάρου, εντοπίζονται κάποια τέτοια σημεία, πρόκειται όπως επισημαίνει ο κ. Τριαντάφυλλος για ‘βράχους που έχουν ορισμένες κοιλότητες που οι σχηματισμοί τους θυμίζουν τους αστερισμούς. Έχουν βρεθεί για παράδειγμα στην περιοχή της Πανδρόσου, της Μαρώνειας και του Άβαντα τέτοιου είδους βράχοι με κοιλότητες’. Στην Πάνδροσο ξεχωρίζει κανείς, ανάμεσα σε ένα σύνολο κοιλοτήτων το σχήμα της μεγάλης Άρκτου και αν προεκτείνει τη γραμμή που σχηματίζει η μία πλευρά της Άρκτου μπορεί να φτάσει στον πολικό Αστέρα και στην Μικρή Άρκτο. Όλα αυτά συμβολίζονται πάνω στον βράχο με μικρές κοιλότητες.
Στην περιοχή του Άβαντα, στο ύψωμα Μοναστήρι – Λόφος υπάρχει το σχήμα της Μεγάλης Άρκτου. Σε όλη την περιοχή της Ροδόπης υπάρχουν πάρα πολλοί βράχοι με μικρές κοιλότητες στους οποίους δεν έχουν οι μελετητές ξεχωρίσει κάποιους συγκεκριμένους αστερισμούς, αλλά οπωσδήποτε εάν κανείς ερευνήσει το χώρο με ιδιαίτερη προσοχή θα ανακαλύψει τέτοια σχήματα σε βράχους ή κοιλότητες (κοιλότητες που έλκουν τους επίδοξους χρυσοθήρες οι οποίοι και θεωρούν τα σκαλίσματα στους βράχους σημάδια θαμμένων θησαυρών). ‘Ένας λαξευτός βράχος σε σχήμα κόγχης στην οροφή του οποίου υπάρχουν μικρές κοιλότητες σε σχήματα αστερισμών είναι ένα επίσης σημαντικό στοιχείο στην περιοχή’, θα πρέπει να τονιστεί εδώ ότι στην προσπάθεια εντοπισμού τέτοιων σημείων έχει βοηθήσει στο παρελθόν ένας επίσης ερασιτέχνης, ο φύλακας του Αρχαιολογικού χώρου της Μαρώνειας, ο κ. Φώτης Κωνσταντινίδης που αν και συνταξιούχος σήμερα εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους αρχαιοαστρονομικές ‘υποθέσεις’. ‘Είχε ο ίδιος εντοπίσει στην περιοχή της Μαρώνειας κάτω από τον Αϊ Γιώργη στη θέση Κάκορβο αλλά και σε άλλες περιοχές της Θράκης τέτοιου είδους βράχους με κοιλότητες’.
Οι βράχοι αυτοί έχουν φωτογραφηθεί, έχουν σχεδιαστεί και παρουσιαστεί επίσημα στο 1ο συνέδριο Αρχαιοαστρονομίας που είχε πραγματοποιηθεί το 1988 στη Βουλγαρία. Εκεί γνωστοποιήθηκαν μνημεία που είχαν σχέση με ουράνια σώματα και αστερισμούς. ‘Έχει διαπιστωθεί, λοιπόν, ότι τόσο στη Θράκη, όσο και στον υπόλοιπο χώρο υπήρχαν τέτοια μνημεία από τα οποία οι άνθρωποι της προϊστορικής εποχής κυρίως παρακολουθούσαν τις κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνης’. Παρατηρήσεις που στην αρχή είχαν σχέση με τις θρησκείες, τις δοξασίες. Πίστευαν δηλαδή ότι όλα αυτά τα ουράνια σώματα ήταν θεότητες, δαίμονες κ.τ.λ. που επηρέαζαν τη ζωή του ανθρώπου. ‘Αργότερα έκαναν τέτοιου είδους παρακολουθήσεις και για πρακτικούς σκοπούς, δηλαδή για να καταλάβουν τις αλλαγές των εποχών που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία, με την μετακίνηση των κοπαδιών, την καλλιέργεια της γης και γι’ αυτό πιστεύουμε ότι αυτά τα μνημεία τα χρησιμοποιούσαν ως ένα είδος ημερολογίου για να παρακολουθούν την αλλαγή των εποχών.
Έτσι το σχήμα της Μεγάλης Άρκτου έχει διαφορετική τοποθέτηση στον ουρανό, άλλοτε οριζόντια, άλλοτε κάθετη. Αυτά τα φαινόμενα τα είχαν παρατηρήσει αρκετά νωρίς οι άνθρωποι και γι’ αυτό το λόγο εικόνιζαν στα βράχια τα σχήματα των αστερισμών που βέβαια μπορεί να είχαν και κάποια άλλη μαγική σημασία’. Με τις παρατηρήσεις αυτές από τα προϊστορικά χρόνια συνδέεται και η γέννηση της αστρολογίας γιατί οι άνθρωποι δεν έπαψαν στιγμή να πιστεύουν ότι από όλα αυτά τα σώματα προέρχονται δυνάμεις που επηρεάζουν τη ζωή τους. Έτσι ‘συνέχισαν να παρακολουθούν τις κινήσεις της σελήνης, των πλανητών και να βγάζουν αρκετά συμπεράσματα, όπως γίνεται και σήμερα με τους αστρολόγους’. Η αστρονομία βέβαια δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι είναι η επιστημονική πλευρά των πραγμάτων, γι’ αυτό και οι αστρονόμοι δεν παραδέχονται τους αστρολόγους ως επιστήμονες.
.
Σε περιοχές της ορεινής Ροδόπης και του Ισμάρου, εντοπίζονται κάποια τέτοια σημεία, πρόκειται όπως επισημαίνει ο κ. Τριαντάφυλλος για ‘βράχους που έχουν ορισμένες κοιλότητες που οι σχηματισμοί τους θυμίζουν τους αστερισμούς. Έχουν βρεθεί για παράδειγμα στην περιοχή της Πανδρόσου, της Μαρώνειας και του Άβαντα τέτοιου είδους βράχοι με κοιλότητες’. Στην Πάνδροσο ξεχωρίζει κανείς, ανάμεσα σε ένα σύνολο κοιλοτήτων το σχήμα της μεγάλης Άρκτου και αν προεκτείνει τη γραμμή που σχηματίζει η μία πλευρά της Άρκτου μπορεί να φτάσει στον πολικό Αστέρα και στην Μικρή Άρκτο. Όλα αυτά συμβολίζονται πάνω στον βράχο με μικρές κοιλότητες.
Στην περιοχή του Άβαντα, στο ύψωμα Μοναστήρι – Λόφος υπάρχει το σχήμα της Μεγάλης Άρκτου. Σε όλη την περιοχή της Ροδόπης υπάρχουν πάρα πολλοί βράχοι με μικρές κοιλότητες στους οποίους δεν έχουν οι μελετητές ξεχωρίσει κάποιους συγκεκριμένους αστερισμούς, αλλά οπωσδήποτε εάν κανείς ερευνήσει το χώρο με ιδιαίτερη προσοχή θα ανακαλύψει τέτοια σχήματα σε βράχους ή κοιλότητες (κοιλότητες που έλκουν τους επίδοξους χρυσοθήρες οι οποίοι και θεωρούν τα σκαλίσματα στους βράχους σημάδια θαμμένων θησαυρών). ‘Ένας λαξευτός βράχος σε σχήμα κόγχης στην οροφή του οποίου υπάρχουν μικρές κοιλότητες σε σχήματα αστερισμών είναι ένα επίσης σημαντικό στοιχείο στην περιοχή’, θα πρέπει να τονιστεί εδώ ότι στην προσπάθεια εντοπισμού τέτοιων σημείων έχει βοηθήσει στο παρελθόν ένας επίσης ερασιτέχνης, ο φύλακας του Αρχαιολογικού χώρου της Μαρώνειας, ο κ. Φώτης Κωνσταντινίδης που αν και συνταξιούχος σήμερα εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους αρχαιοαστρονομικές ‘υποθέσεις’. ‘Είχε ο ίδιος εντοπίσει στην περιοχή της Μαρώνειας κάτω από τον Αϊ Γιώργη στη θέση Κάκορβο αλλά και σε άλλες περιοχές της Θράκης τέτοιου είδους βράχους με κοιλότητες’.
Οι βράχοι αυτοί έχουν φωτογραφηθεί, έχουν σχεδιαστεί και παρουσιαστεί επίσημα στο 1ο συνέδριο Αρχαιοαστρονομίας που είχε πραγματοποιηθεί το 1988 στη Βουλγαρία. Εκεί γνωστοποιήθηκαν μνημεία που είχαν σχέση με ουράνια σώματα και αστερισμούς. ‘Έχει διαπιστωθεί, λοιπόν, ότι τόσο στη Θράκη, όσο και στον υπόλοιπο χώρο υπήρχαν τέτοια μνημεία από τα οποία οι άνθρωποι της προϊστορικής εποχής κυρίως παρακολουθούσαν τις κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνης’. Παρατηρήσεις που στην αρχή είχαν σχέση με τις θρησκείες, τις δοξασίες. Πίστευαν δηλαδή ότι όλα αυτά τα ουράνια σώματα ήταν θεότητες, δαίμονες κ.τ.λ. που επηρέαζαν τη ζωή του ανθρώπου. ‘Αργότερα έκαναν τέτοιου είδους παρακολουθήσεις και για πρακτικούς σκοπούς, δηλαδή για να καταλάβουν τις αλλαγές των εποχών που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία, με την μετακίνηση των κοπαδιών, την καλλιέργεια της γης και γι’ αυτό πιστεύουμε ότι αυτά τα μνημεία τα χρησιμοποιούσαν ως ένα είδος ημερολογίου για να παρακολουθούν την αλλαγή των εποχών.
Έτσι το σχήμα της Μεγάλης Άρκτου έχει διαφορετική τοποθέτηση στον ουρανό, άλλοτε οριζόντια, άλλοτε κάθετη. Αυτά τα φαινόμενα τα είχαν παρατηρήσει αρκετά νωρίς οι άνθρωποι και γι’ αυτό το λόγο εικόνιζαν στα βράχια τα σχήματα των αστερισμών που βέβαια μπορεί να είχαν και κάποια άλλη μαγική σημασία’. Με τις παρατηρήσεις αυτές από τα προϊστορικά χρόνια συνδέεται και η γέννηση της αστρολογίας γιατί οι άνθρωποι δεν έπαψαν στιγμή να πιστεύουν ότι από όλα αυτά τα σώματα προέρχονται δυνάμεις που επηρεάζουν τη ζωή τους. Έτσι ‘συνέχισαν να παρακολουθούν τις κινήσεις της σελήνης, των πλανητών και να βγάζουν αρκετά συμπεράσματα, όπως γίνεται και σήμερα με τους αστρολόγους’. Η αστρονομία βέβαια δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι είναι η επιστημονική πλευρά των πραγμάτων, γι’ αυτό και οι αστρονόμοι δεν παραδέχονται τους αστρολόγους ως επιστήμονες.
.
تعليق